Rak szyjki macicy to jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u kobiet na całym świecie. Co roku diagnozuje się go u około 650 tysięcy kobiet, z czego aż 350 tysięcy umiera. W Polsce każdego roku choroba dotyka średnio 2,5 tysiąca kobiet, a około 1,5 tysiąca z nich przegrywa walkę z nowotworem. Mimo że medycyna dysponuje skutecznymi metodami leczenia, kluczowe znaczenie ma wczesne wykrycie choroby – a to bywa trudne, ponieważ rak szyjki macicy przez długi czas może rozwijać się bezobjawowo.
Pierwsze symptomy – subtelne, ale znaczące
We wczesnym stadium rak szyjki macicy nie daje wyraźnych objawów. Często są one tak delikatne, że łatwo je pomylić z typowymi infekcjami intymnymi lub zaburzeniami cyklu menstruacyjnego
Do najczęstszych sygnałów ostrzegawczych należą:
- krwawienia między miesiączkami, po stosunku lub po menopauzie,
- nietypowe upławy – zmienione pod względem koloru, zapachu lub konsystencji,
- bóle w dolnej części brzucha,
- dyskomfort podczas stosunku,
- trudności z oddawaniem moczu.
Wszystkie te objawy, choć mogą wydawać się niegroźne, powinny skłonić do szybkiej konsultacji z lekarzem. Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym większe są szanse na pełne wyleczenie.
Dlaczego rak szyjki macicy jest tak podstępny?
Nowotwór ten może rozwijać się przez wiele lat – od 3 do nawet 10 – zanim pojawią się jakiekolwiek objawy. W tym czasie zmiany nowotworowe mogą przechodzić przez kolejne etapy: od dysplazji, przez raka przedinwazyjnego, aż po inwazyjny rak szyjki macicy. Wczesne stadia choroby są często wykrywane przypadkowo, podczas rutynowych badań ginekologicznych. Dlatego tak ważne jest, by nie zaniedbywać regularnych wizyt u specjalisty.
Statystyki, które dają do myślenia
Rak szyjki macicy zajmuje ósme miejsce pod względem częstości występowania wśród nowotworów u kobiet w Polsce. Najwięcej przypadków diagnozuje się u kobiet po 60. roku życia, ale coraz częściej chorują także młodsze kobiety – już od 30. roku życia. Ponad jedna trzecia przypadków dotyczy kobiet w wieku 30–54 lata, a niemal 11% – kobiet poniżej 40. roku życia.
Profilaktyka – najskuteczniejsza broń
Wczesne wykrycie raka szyjki macicy jest możliwe dzięki badaniom przesiewowym. Najważniejsze z nich to:
- Cytologia – tradycyjna metoda, wykonywana co 3 lata.
- Test HPV HR z genotypowaniem – nowoczesne badanie molekularne, które wykrywa obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) o wysokim ryzyku onkogennym. Wykonywane co 5 lat.
W przypadku dodatniego wyniku testu HPV HR, automatycznie przeprowadza się cytologię na podłożu płynnym (LBC), bez konieczności ponownego pobierania wymazu. To wygodne i zgodne z najnowszymi standardami medycznymi.
Kto może skorzystać z badań?
Program profilaktyki raka szyjki macicy w ramach NFZ jest dostępny dla kobiet w wieku od 25 do 64 lat, które w ciągu ostatnich trzech lat nie miały wykonywanego badania cytologicznego. Badania są bezpłatne, bezbolesne i nie wymagają skierowania. Można zapisać się przez Internetowe Konto Pacjenta, aplikację mojeIKP lub bezpośrednio w poradni ginekologiczno-położniczej.
Jak przygotować się do badania?
Aby wynik był wiarygodny, należy:
- unikać badania w trakcie miesiączki,
- zgłosić się najlepiej 4 dni po jej zakończeniu,
- nie stosować leków dopochwowych przez minimum 4 dni przed badaniem,
- odczekać co najmniej jeden dzień od ostatniego badania ginekologicznego lub USG przezpochwowego
Co zwiększa ryzyko zachorowania?
Do głównych czynników ryzyka należą:
- zakażenie wirusem HPV (szczególnie typami onkogennymi),
- wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
- duża liczba partnerów seksualnych,
- palenie papierosów,
- niski status społeczno-ekonomiczny,
- przebyte infekcje intymne,
- osłabiony układ odpornościowy
Leczenie – im wcześniej, tym skuteczniej
W przypadku wykrycia zmian nowotworowych, leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby. Wczesne stadia, takie jak rak przedinwazyjny, dają niemal 100% szans na wyleczenie. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne są zabiegi chirurgiczne, radioterapia lub chemioterapia. Kluczowe jest jednak, by nie dopuścić do rozwoju choroby – a to możliwe dzięki profilaktyce.
Uważność ratuje życie
Rak szyjki macicy to choroba, która przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Dlatego tak ważne jest, by wsłuchiwać się w sygnały wysyłane przez organizm i regularnie się badać. Cytologia i test HPV to proste, bezpłatne badania, które mogą uratować życie. Nie warto odkładać profilaktyki na później – zdrowie zaczyna się od troski o siebie.
Więcej informacji
Więcej informacji
Więcej informacji
Reklama
