Czterdziestka – dla wielu kobiet to moment, w którym naprawdę zaczynają żyć na własnych zasadach. Dzieci są większe, pewność siebie rośnie, a życiowe lekcje uczyniły je silniejszymi i bardziej świadomymi niż kiedykolwiek wcześniej. I właśnie wtedy pojawia się zderzenie z brutalną rzeczywistością rynku pracy: dla wielu pracodawców kobieta po 40. roku życia staje się „za stara”, „zbyt wymagająca” lub „niewystarczająco elastyczna”. Ale czy naprawdę wiek powinien przekreślać doświadczenie, dojrzałość i lojalność?
Ukryta dyskryminacja, która ma uśmiechniętą twarz
Choć otwarcie o tym się nie mówi, ageizm – czyli dyskryminacja ze względu na wiek – istnieje w Polsce i ma się dobrze. Często przybiera postać uprzejmego milczenia po przesłaniu CV, braku informacji zwrotnej po rozmowie kwalifikacyjnej, czy odpowiedzi w stylu „szukamy kogoś bardziej dynamicznego”. A dynamicznego w dzisiejszym żargonie HR oznacza zazwyczaj: młodszego. Firmy deklarują, że szukają doświadczenia, ale gdy ono pojawia się w osobie kobiety czterdziestoletniej lub starszej – nagle to doświadczenie staje się balastem.
Elastyczność – słowo, które zamyka drzwi
Jednym z popularniejszych argumentów przeciwko zatrudnianiu kobiet po czterdziestce jest ich rzekomy brak elastyczności. Bo nie rzucą wszystkiego i nie pojadą w delegację na drugi koniec Polski. Bo nie będą pracowały po 12 godzin dziennie za najniższą krajową. Bo mają rodziny, dzieci, zobowiązania. Tylko że ta „nieelastyczność” to najczęściej po prostu granice i zdrowy rozsądek. To umiejętność stawiania priorytetów, niezgoda na wykorzystywanie. A dla wielu pracodawców to niewygodne.
System, który nie wspiera, tylko ocenia
Rynek pracy w Polsce nie jest przyjazny dla osób, które mają więcej niż 40 lat – to fakt. Z jednej strony zachęca się do „przekwalifikowania”, z drugiej – kursy, szkolenia i wsparcie instytucji publicznych najczęściej są skierowane do młodszych pokoleń. Gdy kobieta po czterdziestce traci pracę, zostaje z poczuciem winy i lękiem: że już nikt jej nie zatrudni, że została „przespana” dekada, że może coś z nią jest nie tak. A to przecież system powinien być bardziej otwarty – nie kobieta bardziej uległa.
Nieprzepracowane stereotypy wciąż mają głos
To smutne, ale nadal wielu decydentów w firmach uważa, że kobieta po czterdziestce to pracownik, który będzie często chorować, mieć trudności z nowymi technologiami albo nie odnajdzie się w „młodym zespole”. To oczywiście nieprawda. W rzeczywistości wiele czterdziestoletnich kobiet to osoby w świetnej kondycji psychicznej i fizycznej, z dużą odpornością na stres, zdeterminowane i lojalne. Tyle że te wartości nie są łatwe do zmierzenia w tabelce Excela – a właśnie tym kieruje się współczesny HR.
Kobieta 40+ – pracownik z potencjałem, nie z problemem
Warto się na chwilę zatrzymać i zapytać: co tak naprawdę oferuje kobieta po 40.? Otóż najczęściej: stabilność, zaangażowanie, odpowiedzialność i dojrzałość emocjonalną. To ktoś, kto wie, jak rozmawiać z ludźmi, kto nie ucieka od problemów, kto nie panikuje, gdy coś idzie nie po myśli. To często też osoba, która już nie szuka „przygody zawodowej”, ale miejsca, gdzie może zostać na dłużej. W czasach, gdy rotacja pracowników jest ogromnym problemem – to powinien być atut.
Zmiana zawodu? Tylko że to nie takie proste
Wiele kobiet po czterdziestce, które tracą pracę lub czują wypalenie, próbuje się przekwalifikować. Ale tu również czeka je wiele barier. Kursy bywają drogie, dostęp do staży – ograniczony, a brak doświadczenia w nowej branży staje się kolejnym murem. Paradoks polega na tym, że gdy młoda osoba szuka pracy bez doświadczenia – jest wspierana, bo „się uczy”. A kobieta dojrzała? Ma doświadczenie, ale „nie to właściwe”. I znowu – zostaje bez wsparcia.
Odważne kobiety, które budują własne ścieżki
Coraz więcej kobiet po czterdziestce zakłada swoje firmy, otwiera działalność gospodarczą, rozwija pasje, które przez lata były odkładane na później. I choć to piękna historia o determinacji, to nie każda z nas ma możliwość czy odwagę, by pójść tą drogą. Nie każda ma kapitał, czas, wsparcie. Dlatego rynek pracy powinien być przestrzenią także dla tych, które nie chcą być przedsiębiorczyniami – tylko dobrymi pracownicami. Tak po prostu.
Co możesz zrobić, jeśli jesteś kobietą 40+ i szukasz pracy?
Przede wszystkim – nie poddawaj się. Szukaj miejsc, które cenią dojrzałość. Zadbaj o swoje CV, pokaż swoje mocne strony: nie tylko umiejętności, ale i wartości. Naucz się mówić o sobie z dumą, nie przepraszając za wiek. Ucz się – nie dlatego, że musisz być „na czasie”, ale dlatego, że każda nowa umiejętność zwiększa Twoje szanse. I rozmawiaj z innymi kobietami. Twórz sieci wsparcia. Razem mamy większy głos.
Koniec niewidzialności zaczyna się od nas
Nie możemy czekać, aż system się zmieni. Musimy zacząć mówić. Głośno. O tym, że kobieta po czterdziestce to nie „problematyczny pracownik”, tylko ogromna wartość. O tym, że dojrzałość to nie przeszkoda, tylko atut. O tym, że chcemy i potrafimy pracować – uczciwie, lojalnie, z zaangażowaniem. I o tym, że nie godzimy się na to, by ktoś oceniał nas przez pryzmat metryki.
Bo życie po czterdziestce to dopiero początek. Nie koniec.
Więcej informacji
Więcej informacji
Więcej informacji
