Dlaczego mężczyźni żyją krócej niż kobiety? Ginekolożka wyjaśnia różnice i wskazuje rozwiązania

Wbrew pozorom temat zdrowia mężczyzn zainteresował nie tylko specjalistów medycyny ogólnej czy urologów. Marion Kiechle, niemiecka ginekolożka, postanowiła przyjrzeć się bliżej tej kwestii, czego efektem stała się jej książka poświęcona zdrowiu panów. Autorka nie tylko obala powszechne mity, ale również wskazuje konkretne powody, dla których mężczyźni przeciętnie żyją krócej niż kobiety. Jej obserwacje są poparte doświadczeniem klinicznym oraz badaniami naukowymi.

Zdrowie mężczyzn z perspektywy kobiecej medycyny

Choć Kiechle na co dzień zajmuje się leczeniem i profilaktyką chorób kobiecych – specjalizując się m.in. w nowotworach piersi – to temat zdrowia mężczyzn nie jest jej obcy. Jak sama przyznaje, do napisania książki zainspirowały ją pacjentki, które często prosiły o porady dla swoich partnerów. Dotyczyły one nie tylko niechęci mężczyzn do badań, ale również spadku libido czy ogólnego pogorszenia stanu zdrowia.

Odporność pod lupą: dlaczego mężczyźni chorują ciężej?

Zdaniem Kiechle różnice w funkcjonowaniu układu odpornościowego między płciami mają ogromne znaczenie. Kobiety dysponują większą liczbą komórek odpornościowych, a estrogen działa immunostymulująco, co sprawia, że lepiej radzą sobie z infekcjami. Mężczyźni, z kolei, są bardziej podatni na zakażenia wirusowe i bakteryjne, a także ciężej przechodzą choroby – co było wyraźnie widoczne w czasie pandemii COVID-19. Choć często bywa, że stan chorego mężczyzny bywa trywializowany, to w rzeczywistości cierpi on bardziej niż kobieta.

Przyczyny krótszej długości życia mężczyzn

Według danych statystycznych, w Niemczech mężczyźni żyją średnio o pięć lat krócej niż kobiety. Kiechle wskazuje, że już w pierwszych etapach życia występują różnice – wcześniaki płci męskiej częściej umierają, a w wieku młodzieńczym panowie są trzykrotnie bardziej narażeni na śmierć w wyniku wypadków drogowych niż ich rówieśniczki. Powodem bywa m.in. testosteron, który zwiększa skłonność do ryzyka.

W starszym wieku dominującą przyczyną zgonów u mężczyzn są choroby układu krążenia – zawały, nadciśnienie, udary. Lekarka zwraca uwagę, że to często rezultat niezdrowego stylu życia – mężczyźni częściej palą, nadużywają alkoholu i prowadzą dietę bogatą w tłuszcze.

Czego uczą nas klasztory? Styl życia a długość życia

Interesujące wnioski płyną z badań przeprowadzonych w niemieckich i austriackich klasztorach. Okazuje się, że mężczyźni prowadzący życie zakonne – bez samochodów, z regularnym snem i zdrową dietą – osiągają długość życia porównywalną do kobiet. Co ciekawe, kobiety żyjące w klasztorach nie różnią się pod tym względem od tych mieszkających poza murami klasztornymi, co sugeruje, że to raczej styl życia niż środowisko ma decydujące znaczenie.

Męska menopauza i jej skutki

Z wiekiem u mężczyzn obniża się poziom testosteronu. Choć proces ten jest mniej gwałtowny niż menopauza u kobiet, to jego skutki bywają znaczące. Spadek libido, problemy z erekcją, utrata masy mięśniowej i przyrost tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha – to tylko część objawów. Dodatkowo dochodzą symptomy przypominające kobiecą menopauzę: uderzenia gorąca, zmęczenie, obniżona gęstość kości, a nawet zmiany nastroju i bezsenność. Psychiczne konsekwencje również są poważne – mężczyźni mogą doświadczać depresyjnych stanów, braku motywacji i trudności z koncentracją.

Dlaczego mężczyźni unikają lekarzy?

Lekarka zauważa, że wielu mężczyzn ignoruje symptomy choroby, traktując je jako oznakę słabości. Wizyty u lekarzy specjalistów, takich jak urolog czy psychoterapeuta, są często odkładane na później – do momentu, gdy stan zdrowia uniemożliwia dalsze zwlekanie. W opinii Kiechle ważne jest, aby od najmłodszych lat uczyć chłopców znaczenia profilaktyki i zdrowia. Wprowadzenie przedmiotu o zdrowiu w szkołach mogłoby przyczynić się do zmiany podejścia mężczyzn do profilaktyki medycznej.

Jakie badania powinni wykonywać mężczyźni?

Ekspertka rekomenduje, aby chłopcy – podobnie jak dziewczynki – byli szczepieni przeciwko wirusowi HPV, który może powodować nowotwory narządów płciowych i jamy ustnej. Po 35. roku życia warto rozpocząć regularne badania skóry w kierunku nowotworów, a także co roku kontrolować ciśnienie, poziom cukru we krwi i funkcjonowanie nerek. W wieku 50 lat mężczyźni powinni poddać się badaniom przesiewowym na raka jelita grubego oraz prostaty.

Nowoczesne podejście kontra przesada

Współcześnie rośnie liczba mężczyzn, którzy interesują się swoim zdrowiem, jednak niekiedy przybiera to formy skrajne. Kiechle przytacza przykład Bryana Johnsona – przedsiębiorcy, który przyjmuje ponad 100 tabletek dziennie i korzysta z zaawansowanych technologii monitorujących zdrowie. Według lekarki, takie postawy mogą odstraszyć przeciętnych mężczyzn, zamiast zachęcić ich do dbania o siebie w rozsądny sposób.

Depresja w męskim wydaniu – cicha epidemia

Zaburzenia depresyjne u mężczyzn często przebiegają inaczej niż u kobiet, przez co bywają trudne do zdiagnozowania. Zamiast smutku i apatii, objawami mogą być drażliwość, agresja, ryzykowne zachowania, uzależnienia czy nadmierna koncentracja na pracy. Skutkuje to trzykrotnie wyższym wskaźnikiem samobójstw wśród mężczyzn w porównaniu do kobiet. Co gorsza, opór wobec terapii psychologicznej jest ogromny – panowie często nie dopuszczają do siebie myśli, że choroba psychiczna może być równie poważna jak nowotwór czy złamanie.

Jak pomóc mężczyznom? Wsparcie otoczenia kluczowe

Na koniec Marion Kiechle apeluje do rodzin i bliskich – aby otwarcie rozmawiać z mężczyznami o ich zdrowiu, oferować wsparcie i zachęcać do leczenia. Świadomość społeczna w tym zakresie musi rosnąć, bo tylko wtedy uda się zredukować ogromne różnice w długości i jakości życia między płciami.