Czym jest soft mobbing i jak go rozpoznać?

Mobbing w miejscu pracy to temat, który w ostatnich latach stał się szeroko omawiany. Coraz więcej firm i pracowników zdaje sobie sprawę z tego, czym jest przemoc psychiczna w środowisku zawodowym. Jednak nie każdy mobbing ma formę otwartej agresji, krzyków czy jawnego poniżania. Istnieje także subtelniejsza forma tego zjawiska, nazywana soft mobbingiem. Jest to sposób manipulacji i wywierania presji, który na pierwszy rzut oka może wydawać się nieszkodliwy, ale z czasem prowadzi do poważnych konsekwencji dla ofiary.

Soft mobbing może być trudniejszy do zidentyfikowania, ponieważ nie zawsze wiąże się z bezpośrednimi atakami. W wielu przypadkach stosowany jest w sposób bardziej wyrafinowany, co sprawia, że jego ofiary często przez długi czas nie zdają sobie sprawy, że są manipulowane. Jakie są więc oznaki soft mobbingu i jak można się przed nim bronić?

Czym jest soft mobbing?

Soft mobbing, nazywany także ukrytym mobbingiem, to forma psychologicznej manipulacji i subtelnej przemocy, która nie opiera się na otwartych atakach. To zachowania, które mogą wydawać się neutralne lub nawet uprzejme, ale w rzeczywistości mają na celu stopniowe osłabienie pozycji danej osoby w zespole i obniżenie jej samooceny.

Najczęściej przejawia się poprzez ignorowanie, pomijanie w ważnych sprawach, wykluczanie z grupowych spotkań, a nawet stosowanie tzw. “pasywnej agresji”. Może też obejmować ironiczne komentarze, subtelne podważanie kompetencji lub celowe niedocenianie wkładu danej osoby w pracę zespołu.

Soft mobbing może być stosowany zarówno przez przełożonych wobec podwładnych, jak i przez współpracowników. Często przybiera postać “żartobliwych” uwag, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się niewinne, ale powtarzane regularnie zaczynają wywoływać stres i poczucie niedowartościowania.

Jakie zachowania mogą świadczyć o soft mobbingu?

Istnieje wiele sposobów, w jakie soft mobbing może się objawiać. Warto zwrócić uwagę na kilka typowych zachowań, które mogą wskazywać na to, że w miejscu pracy panuje toksyczna atmosfera.

•Celowe ignorowanie – współpracownicy lub przełożony udają, że nie słyszą tego, co mówi dana osoba, przerywają jej wypowiedzi lub nie odpowiadają na wiadomości.

•Pomijanie przy ważnych decyzjach – osoba, której dotyczy dana sprawa, nie jest informowana o istotnych zmianach w firmie, co utrudnia jej funkcjonowanie w zespole.

•Niejasne oczekiwania i brak informacji zwrotnej – ofiara soft mobbingu może dostawać niejasne zadania, a później być krytykowana za ich złe wykonanie. Brak konstruktywnej informacji zwrotnej sprawia, że nie wie, co powinna poprawić.

•Ironia i pasywna agresja – uszczypliwe komentarze, pozornie miłe, ale w rzeczywistości pełne złośliwości uwagi mogą być formą soft mobbingu. Przykładem mogą być słowa: “Oj, widzę, że znowu udało ci się dotrzeć na czas!”, które są ukrytym przytykiem.

•Podważanie kompetencji – sugerowanie, że dana osoba nie nadaje się na swoje stanowisko, nawet jeśli dobrze wykonuje swoją pracę. Może to być robione w sposób subtelny, np. poprzez częste sprawdzanie jej działań lub powierzanie jej prostych zadań, mimo że ma duże doświadczenie.

•Rozpowszechnianie plotek – mówienie za plecami o rzekomych błędach lub niekompetencji danej osoby, co może prowadzić do jej izolacji w zespole.

•Działania utrudniające rozwój zawodowy – blokowanie awansów, nieprzyznawanie premii czy niepolecanie danej osoby do ważnych projektów.

Jak soft mobbing wpływa na ofiarę?

Chociaż soft mobbing nie jest tak jawny jak klasyczny mobbing, jego skutki mogą być równie wyniszczające. Osoby doświadczające tego rodzaju przemocy psychicznej często zaczynają wątpić w swoje umiejętności i tracą pewność siebie. Może to prowadzić do zwiększonego poziomu stresu, wypalenia zawodowego, a nawet problemów zdrowotnych, takich jak bóle głowy, bezsenność czy depresja.

Długotrwała ekspozycja na soft mobbing może sprawić, że ofiara zacznie unikać pracy, coraz częściej korzystać ze zwolnień lekarskich lub w końcu zdecyduje się na odejście z firmy.

Jak bronić się przed soft mobbingiem?

Jeśli podejrzewasz, że jesteś ofiarą soft mobbingu, warto podjąć działania, które pomogą ci się obronić.

•Zacznij dokumentować sytuację – zapisuj wszystkie niepokojące sytuacje, komentarze i działania, które odbierasz jako mobbing. Może to być przydatne, jeśli zdecydujesz się zgłosić sprawę przełożonemu lub działowi HR.

•Rozmawiaj otwarcie – jeśli czujesz się komfortowo, spróbuj porozmawiać z osobą, która stosuje soft mobbing. Być może nie zdaje sobie sprawy z tego, jak jej zachowanie wpływa na ciebie.

•Szukanie wsparcia – jeśli sytuacja w pracy staje się nie do zniesienia, warto porozmawiać z innymi współpracownikami, którzy mogą być świadkami takich działań. Możesz też skonsultować się z przełożonym lub działem HR.

•Nie pozwalaj na podważanie swojej wartości – pamiętaj, że twoje umiejętności i kompetencje są ważne. Nie pozwól, aby ktoś sprawił, że zaczniesz wątpić w siebie.

•Zastanów się nad zmianą pracy – jeśli sytuacja się nie poprawia, a mobbing wpływa na twoje zdrowie i samopoczucie, warto rozważyć zmianę miejsca zatrudnienia. Żadne stanowisko nie jest warte utraty zdrowia psychicznego.

Soft mobbing to zjawisko, które może być trudne do wykrycia, ale jego skutki mogą być bardzo dotkliwe. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć się go rozpoznawać i skutecznie mu przeciwdziałać. Jeśli podejrzewasz, że jesteś ofiarą tego rodzaju działań, nie bój się reagować i szukać wsparcia. Twoje zdrowie i dobre samopoczucie są najważniejsze.